THEODORE DALRYMPLE I

            Pouco coñecido no noso país, onde ningún dos seus libros foi traducido, este psiquiatra inglés hoxe xubilado, A.M. Daniels, que firma co seudónimo de Theodore Dalrymple,  ten unha obra e unha biografía merecente de atención. Naceu en Londres de pai ruso e nai xudía que puido fuxir da Alemania nazi en 1938. É un conservador atípico. A maior parte dos seus anos de traballo pasounos no Terceiro Mundo, nos cárceres británicos como psiquiatra forense ou traballando como médico de hospital nos slums das cidades británicas onde se amorean brancos, negros, hindús, ou pakistaníes de clase baixa,(underclass). As razóns de Dalrymple para escoller este xeito de vida e traballo en cadeas e barrios baixos, son dúas. A primeira pode parecer estrana: falando médicamente, di, os doentes de clase baixa son máis interesantes, precisan máis axuda e estan máis preto dos alicerces da existencia humana. A segunda, case relixiosa ou de "esquerdas", é que consideraba que tiña unha obriga que debería ser pagada cos seus semellantes máis desfavorecidos  A experiencia tirada do traballo de moitos anos coas underclass británicas é máis desoladora e máis pesimista que a que puido tirar dos países do Terceiro Mundo nos que exerceu como médico ou visitou como experto, que non foron poucos: Rodesia, Sudáfrica, Afganistán, Tanzania, Nixeria, as illas Gilbert no Pacífico, Ruanda, Liberia, Guatemala, O Salvador, Corea do Norte, Mozambique, e a "nosa" Guinea Ecuatorial onde gobernou un xenocida, Macías, que pasou case desapercibdo malia os seus milleiros de asasinatos... Atravesou África viaxando sempre en transportes públicos e fixo o mesmo en Latinoamérica. 

Na nota biográfica coa que a Fundación Rafael del Pino anuncia unha das poucas, senón a única, conferencia que Dalrymple deu en España (abril de 2013), pódese ler: Anthony Daniels foi arrestado como espía en Gabón; foi buscado pola policía sudafricana por violar o apartheid, visitou o lugar da masacre de civís feita polo goberno de Liberia, ocultou a súa condición de escritor por medo a ser executado en Guinea Ecuatorial, fíxose pasar por comunista inglés para asistir ao Festival da Mocidade en Korea do Norte, interpretou a Shakespeare en Afganistán perante o seu príncipe herdeiro, fixo contrabando de libros para os disidentes na Rumanía de Ceaucescu, foi arrestado e recibiu unha malleira por fotografíar unha manifestación contra o goberno de Albania...

A Dalrymple non se lle pode dicir que non sabe do que fala cando analiza a pobreza ou o mal ideolóxico ou político que atinxe a tantos países do chamado Terceiro Mundo ou o mal individual ou grupal dos slums e dos barrios de clases populares da Gran Bretaña. Polo seu longo percorrido e experiencia estaba predestinado a ser un home “progresista” pero o seu traballo, sempre coas clases populares ou desfavorecidas do primeiro e do terceiro mundo, non o levou por ese rego e da súa longa experiencia nese mundo non volveu cunha visión que sería a tradicional nun traballador social "progresista" e "buenista". É home que cre no progreso non que nos chamamos progresismo.

Algúns xornalistas que recorren ao atallo dos adxectivos descualificadores para aforrar o traballo da lectura e da análise, cualifícano de home “case fascista”, cínico, misántropo, con prexuízos de clase, esaxerado, anecdótico ou mesmo de inventar os casos que conta. Cousas da preguiza analítica do progresismo pois se alguén sabe do que fala cando trata os problemas do crime, da delincuencia, do xeito de vida das clases populares, é Dalrymple que, ademais, case sempre tivo a súa casa neses barrios populares. Os demais, case sempre, tocan de oído ou recitan os catecismos ideolóxicos dende lonxe. Armado co seu coñecemento de primeira man do xeito de vida destas clases baixas, Dalrymple non fuxe das discusións cos políticos progresistas e liberais que poden recoñecer os seus diagnósticos pero para cinguilos a unha mostra de poboación sesgada e pouco ou nada representativa. Dalrymple recoñece que, por suposto, non toda Gran Bretaña e así, pero que os “números“ das súas mostras son importantes e hai sinais de que os comportamentos dos que el fala, están “colonizando” gran parte da sociedade, dende os programas de televisión, os xornais, o lixo nas rúas, as taxas de ilexitimidade, divorcio, fracaso escolar, violencia etc. O mesmo acontece coas  ideas que alicerzan eses comportamentos que confirman a mutación dos modos de vida que el revela. A lectura dos libros e artigos de Dalrymple, teñen a virtude, estea un de acordo ou non coas ideas que neles se expoñen, (e moitos terán atrancos para aceptalas),de obrigar a a tomar en conta outra faciana das cousas case sempre agachada polo "buenismo" rousseauniano que inza en moitas das institucións que teñen ao seu cargo o coidado e a formación da poboación. Dalrymple é un conservador ateo, pero non odia a relixión. Loa a Gibbon que admiraba o sincretismo relixioso dos romanos: a xente pensaba que todas as relixións eran verdadeiras; os filósofos, que todas eran falsas e os maxistrados que todas eran útiles e sabe que as relixións antes e agora, abeiran fanáticos entolecidos pero no comparte as ideas da  que el chama a escola do nothing-but, (non é máis que..) que reduce a historia europea a un feixe de guerras e xenocidios, a de América a do asoballamento de negros e indios e así. Cun conservador deste feitío, en España non temos nada semellante, as liortas cos progresistas son sempre de interese pero ata agora que eu saiba, ningún editor español publicou algún dos seus libros que serían de moito proveito para uns conservadores do país iletrados e apoucados que nada aportan ao debate necesario dos tempos de hoxe.

Os moitos libros de Dalrymple adoitan acoller ensaios publicados en xornais e revistas que non sempre teñen un fío común evidente aínda que si teñen un mesmo xeito de ver as cousas que Dalrymple procura que sexa honesto. Un dos seus libros, Anything Goes,(2011) leva como subtítulo, A morte da honestidade (The death of honesty). No limiar afirma Dalrymple, que hoxe vivimos tempos curiosos nos que nos sentimos obrigados a dicir cousas que non pensamos e a evitar dicir cousas que pensamos. É unha autocensura positiva e negativa: hai cousas que non podemos dicir e cousas que debemos (deberíamos dicir). O resultado desta doble censura é unha atmosfera mental e cultural kafkiana na que moitos non din o que deberían dicir por medo a ser acusados de defender ideas non acaídas co canon vixente da corrección moral ou política. Dalrymple remata este limiar coa famoso dictum de Edmund Burke: o único que cómpre para que o mal triunfe é que os bos non fagan nada. Non é esa a intención de Dalrymple. El fai e fala, é malo non é.

           Un pequeno percorrido por algúns dos seus libros pode dar unha idea do que pensa Dalrymple da Gran Bretaña de hoxe, que por certo, acaba de abandonar para ir vivir a Francia onde pensa que queda algún refugallo dunha maneira de vivir máis confortable.

Nun dos seus primeiros libros, Life at the botton, pregúntase Dalrymple: ¿Qué é a pobreza?. Case sempre considéranse pobres todos aqueles que teñan ingresos por debaixo do 60% do salario medio o que pode producir moitas paradoxas. En Gran Bretaña a pobreza non é pasar fame ou non ter casa, auga corrente, electricidade ou servicios médicos. Calquera ten cubertas todas esas necesidades físicas polo welfare state británico. No seu libro El optimista racional, Matt Ridlley da unhas cantas cifras da “pobreza” nos Estados Unidos: o 99% dos estadounidenses considerados oficialmente como pobres, teñen electricidade, auga corrente, baños conectados aos sumidoiros e frigorífico; o 98% teñen teléfono, o 95 % televisión, o 71 % automóbil e o 70 % ár. acondicionado. Cifras semellantes ou lixeiramente máis baixas, valen para Gran Bretaña. Nada que ver coa pobreza africana que tanto desacougo espertaba en Dalrymple cando como médico aínda novo chegou a Tanzania. Doentes cardíacos camiñaban 50 millas alapeados polo sol ecuatorial coas pernas edematosas para ser tratados e volvían camiñando de novo ao seu fogar. Ülceras, cancros, tétanos provocados por andar cos pes espidos o que permitía que vermes da area furaran os dedos para poñer os seus ovos neles, tuberculosos aos que só lle quedaba a pel e os osos, nenos mordidos por ratos, homes mutilados por leopardos, gafos sen nariz, tolos que percorrían o vagantío das chairas inzadas de feras…

Cada ano chegaban ao hospital de Inglaterra onde traballaba Dalrymple, médicos da India ou Filipinas que viñan facer unha estancia dun ano. Ao chegar quedaban abraiados polo sistema de asistencia médica e social británico. Nos hospitais de Madrás, Bombay ou Manila onde eles traballaban, moitos dos doentes non eran atendidos e morrían sen asistencia de ningún tipo. Tampouco había ninguén que lles procurara casa, comida, roupas ou diñeiro para a súa subsistencia como fai a Asistencia Social británica. Para os médicos asiáticos, di Dalrymple, un sistema asistencial como o británico era o cumio da civilización. Poucas semanas despois da súa chegada, confrontados coa clínica cotiá, estes médicos comezaban a sentir un certo desacougo. Preguntaban por exemplo, porque os doentes británicos non só non mostraban o seu agradecemento cando eran curados de doenzas graves que provocarían de certo a súa morte, senón que se comportaban de xeito túzaro e mesmo agresivo co persoal. De primeiras pensaban que eran casos illados pero co paso do tempo e a repetición dun mesmo xeito de comportamento, ían se decatando de que era algo común. Por exemplo: un home que entrou en coma por sobredose e tivo que ser atendido día e noite por médicos e enfermeiras na UCI ao espertar reclamou berrando que lle trouxeran un porro e mantivo os berros e os aldraxes contra o persoal que lle salvara a vida durante todo o tempo que durou a súa recuperación. Non era un caso illado. Era unha situación que se repetía unha e outra vez sen que os médicos asiáticos acertasen cunha explicación axeitada. Dalrymple levounos entón a visitar doentes que vivían nas súas casas de protección oficial, todas elas cun pequeno xardín diante e outro máis grandeiro detrás, pero  todas sen flores nin cultivos de ningún tipo e coas beirarrúas diante das casas cheas de lixo que ninguén limpaba. Nas casas vivían mulleres con dous ou tres fillos de homes diferentes, convivindo cun deles ou con outro home diferente que mallaba nela adoito, sen traballo, bebedor e  vivindo como ela, da asistencia social e que a muller nin abandonaba nin denunciaba. Dalrymple preguntoulle despois dunha desas visitas ao médico asiático que o acompañaba, se a pobreza era a palabra que empregaría para definir unha situación como a que agora coñecía. Respondeu que non. A mesma admiración e despois abraio, atinxe aos médicos de algúns países iberoamericanos que veñen a Galicia a facer o Mir. Non entenden que os pacientes protesten por un pequeno retraso en ser atendidos, unha espera na súa cirurxía non urxente, un pequeno pago nos seus medicamentos ou que reclamen por cousas que nos seus países de procedencia serían inimaxinables. Como os filipinos de Dalrymple, veñen de países onde non existe nin esa asistencia nin eses dereitos e onde o que queira ser atendido ten que pagar por todo. O máis curioso é que nestes casos, a maioría das protestas veñen de xentes que cotizaron moi pouco ou nada na súa vida laboral que era o que lle daría o dereito lexítimo e non só legal á protestar. Pensan que o estado benfeitor ten a obriga de darlle todo sen que exista pola súa parte ningunha obriga.  O problema de Gran Bretaña, di Dalrymple, é que a miseria non é económica, senón espiritual, moral e cultural. Estes médicos, di Dalrymple, fixeron a mesma viaxe ca min pero en dirección inversa. Eles viñeron do Terceiro Mundo ao Primeiro. Dalrymple foi do Primeiro ao Terceiro para volver despois ao Primeiro. A pregunta que hai que responder no novo clima social, non é de onde ven a pobreza, senón  de onde ven a riqueza. Hai moitos que parecen pensar que a humanidade naceu na riqueza i esta se foi esvaecendo dalgún xeito. Os progresistas saben gastar; o que non saben é gañar e o diñeiro que gastan sempre é producido por outros. Josep Pla, sempre conservador e escéptico, dicía, que todo consiste en que o capitalismo pague os gastos do socialismo.

No seu libro Litter, (Lixo) analiza as razóns do lixo espallado polas rúas do barrio onde vive e do interior dos fogares que visita como médico. Os arqueólogos tiran moito saber dos detritos das antigas culturas que estudan e Dalrymple se pregunta se non podemos facer o mesmo analizando o lixo das cidades de hoxe. No seu camiño cotiá á cadea na que traballaba como psiquiatra, foise decatando de que as gabias  estaban cheas de cartóns e papeis cos que se envurulla a fast food. Un cheiro a graxa resesa na que peixes, pólos ou patacas foron fritidas unha e outra vez, é hoxe un compoñente omnipresente da moderna Britania urbana.  As rúas británicas, di, son hoxe un comedor e un caldeiro de lixo. As comidas son para moitos británicos non ocasións para encontros sociais senón satisfaccións lixeiras e furtivas coas que  amatar a fame. Os humanos gorentan dos sabores doces e das graxas porque estamos programados evolutivamente dende os tempos da vida na sabana para ateigar o corpo de calorías de reserva  que pode que non teñamos oportunidade de atopar de novo en moito tempo. A xente que come na rúa, faino de maneira asocial, e iso, segundo Dalrymple, ven dos costumes aprendidos na casa. O 36% dos nenos británicos, din as enquisas, nunca comen sentados nunha mesa con outros membros da familia. Moitos dos rapaces novos que foron pacientes da Dalrymple na cadea, nunca fixeran na súa vida un xantar sentados nunha mesa en familia. Cando ía visitar os seus fogares como médico, puido observar que non había neles mesa para xantar nin tampouco evidencia ningunha de que neses fogares se cociñara. O más achegado que había a un aparello para cociñar era un microondas onde se quentaban os alimentos precociñados comprados no supermercado que cada membro desas familias prepara pola súa conta no horario que lle peta.  Non hai nada achegado ao que pode ser un xantar de familia nin o costume de facer de comer. Neses fogares, e o termo é sen dúbida excesivo, non hai mesa para o xantar e moitas veces nin sequera cociña onde cociñar.

Non era unha cuestión puramente económica e racional, (comer así é o máis barato), xa que na veciñanza había tendas de alimentación asiáticas onde se podían mercar produtos frescos de gran calidade a prezos moi axustados (por exemplo: 10 quilos de cebolas por 2/3 do que custaba unha hamburguesa). Se as mulleres destes fogares escollían a comida lixo, non era por economía senón por descoñecer que existían outras alternativas e por falta de educación. Para Dalrymple, o xeito de comer é unha metonimia dunha maneira de vivir que é a responsable de moito mal e de sufrimento que podía evitarse. A fast food é o modelo co que as xentes destas capas sociais abordan todo tipo de praceres: consumo lixeiro, sen ritual, nin fala, e ao rematar botar ao chan, no real e no metafórico, o refugallo, todo o que non se aproveitou. O xeito de comer segue as mesmas regras que as relacións sexuais, ou o  aprendizaxe escolar ou laboral. As familias nas que se criaron os que comen na rúa a comida lixo e botan ao chan os cartóns que a envurulla, teñen un feitío especial. Son fogares nos que a nai é case sempre a única figura estable. Os pais, ou mellor, os inseminadores, como os chama Dalrymple, están case sempre ausentes e non se ocupan para nada dos fillos. Nestes fogares, e agora hai tantos di Dalrymple, que non poden ser considerados anormais polo menos estatisticamente, as comidas non se fan en tempo programado nin arredor dunha mesa. Os adultos que conviven coa nai non se axustan a ningunha rutina nin permiten que se impoñan límites a súa liberdade que consiste en facer o que lles peta considerando unha tiranía calquera obriga que non o permita. Moitos deles son moi celosos e esa imprevisibilidade da súa presenza na casa fai que a muller non poda ter novas relacións e teña sempre no pensamento a alerta de cando vai vir o home co que convive. Son homes que non queren os fillos dunha anterior relación na casa (ás veces, de tres ou catro homes diferentes) e esixen que marchen, á casa dos pais da muller cando é posible, ou fóra da casa se teñen idade para iso. Nestas circunstancias o home e a muller comen xuntos poucas veces ou nunca, e a muller que come soa no fogar case nunca cociña para ela. Os nenos non aprenden a rutina das comidas e as mulleres non teñen azos nin ganas de educar os hábitos dos nenos mesmo nos casos máis afortunados. É algo, di Dalrymple, co que cómpre loitar pois os nenos teñen que ser educados nos sabores dos moitos alimentos precisos para unha dieta axeitada e non ficar nos sabores doces e graxos. Ë moi común, ver nun hipermercado como a nai lle pregunta ao fillo de tres anos polo que quere comer ese día. É o neno quen escolle e o que vai  escoller case sempre é comida lixo na que vai quedar prendido para toda a súa vida. Ademais, a autoridade pasa da nai ao fillo coas consecuencias ao longo prazo imaxinables. O costume das comidas arredor da mesa coa familia presente ten ademais outra virtude. Ensina ao neno que o seu apetito non é a única consideración que conta. Aínda que teña  fame, ten que agardar a que estean todos para poder satisfacer ese apetito. Adquire autocontrol. Se non come sentado e cos demais o que aprende é o contrario: o seu apetito e a inmediata satisfacción do mesmo, determina todo.

 Case o 40% dos nenos británicos nacen hoxe fóra dunha relación de parella estable. Un exemplo real: un home ausente deste tipo dálle unha malleira á muller coa que convive na presenza do seu fillo de 13 anos dunha relación anterior. O rapaz media e o padrasto malla nel até deixalo inconsciente. Ven a policía, e a nai, cando o rapaz esperta, pídelle que non denuncie ao home que intentou matala e case mata ao fillo. Dalrymple ten un termo de resonancias eichmanianas para este tipo de conduta que observou unha e outra vez na súa práctica, a frivolidade do mal: the elevation of passing pleasure for oneself over the long-term misery of others to whom one owe a duty... (A elevación do pracer inmediato dun mesmo por riba da miseria a longo prazo de outros cos que temos unha obriga). A frivolidade do mal, di Dalrymple, describe a conduta dunha nai que vota da casa ao seu fillo de 13 anos porque o seu derradeiro “amigo” non o quere na casa. A teimosa confrontación co mal que unha e outra vez Dalrymple atopaba nestes homes e mulleres que se comportaban deste xeito, unha mestura de neglixencia, crueldade, sadismo, tivo os seus efectos en Dalrymple que recoñece sentirse máis horrorizado hoxe que hai catorce anos cando comezou a asistir a estes pacientes. Na procura dunha explicación deste mal decatouse moi cedo que a pobreza como pensa a vulgata progresista, non o explicaba todo e que cumpría algo máis. Unha condición necesaria pero non suficiente, é na opinión de Dalrymple, o welfare state que fai posible, e ás veces mesmo é unha vantaxe, eses comportamentos. Do mesmo xeito que o FMI é o banco do último recurso que rescata cos seus préstamos a países que se afogan económicamente, o estado é o ´último recurso, cando non o primeiro, para estas xentes. O estado levado por unha filosofía xenerosa, non permite que ningún neno, ou mellor, a nai de calquera neno, sen importar a súa orixe teña que sufrir privacións. Para moitas nais con nenos nados de relacións esporádicas e con pais ausentes, pode ser unha vantaxe estar xustamente nesa situación pois o estado vaille dar de maneira gratuíta, casa, diñeiro, exención de impostos e de pago dos servizos públicos. Ao tempo, non castiga os pais ausentes destes nenos que tampouco se preocupan dos seus fillos xa que saben que o estado vaise facer cargo deles. O estado é agora o pai, non o pai biolóxico, polo que este pode gastar o diñeiro que tamén case sempre lle concede o estado, no seu lecer. Estes pais son reducidos ao estado dun neno mimado que se vai converter nun tirano malvado.    

Pero non abonda co papel de welfare state que pode ser unha condición necesaria mais non suficiente. A Gran Bretaña non ten o mellor estado do benestar do mundo nin o de máis prestacións, porén si ten unha das taxas máis elevadas de patoloxía social (alcoholización pública, drogas, embarazos adolescentes, hooliganismo, criminalidade…) que cómpre explicar. Dalrymple pensa que hai que acudir ao reino da cultura e das ideas. Houbo unha “longa marcha” das ideas que espalladas polos  intelectuais e as institucións chegaron ata a mente dos novos que agora cando se definen a si mesmos, din que son nonjudgmental, sen prexuízos, no xulgan. Para eles, di Dalrymple, a amoralidade é o cumio da moralidade. A esquerda pensa que os homes teñen dereitos pero non deberes; os liberais, algúns liberais, que todo consiste na elección do consumidor. A xente ten dereito a ter nenos do xeito que eles queiran e os nenos o dereito a non seren privados de nada. Como os homes e mulleres acordan ter eses fillos, baixo que tipo de asociación e con que compromiso para o porvir, é unha elección persoal como escoller unha marca de roupa ou outra, e o estado non debe discriminar entre unhas formas e outras de asociacións e compromisos. Dalrymple afirma que, se aínda lle queda algo de optimismo é porque os homes e mulleres que se comportan deste xeito recoñecen cando falan con el, que son infelices, que non queren para os seus fillos o xeito de vida que eles levan, que cometeron erros que os levaron a onde están, e que son culpables das súas escollas, culpabilidade que as elites que espallaron esas ideas, pola súa frivolidade e pola súa moral cowardice of the intellectual and political  non recoñecerán como tampouco recoñecerán  o seu papel na desfeita nin  tomarán as medidas precisas para arranxar a situación que elas aviveceron co seu exemplo, as súas ideas e as súas leis.     

No libro No with a bang but a whimper, é o lixo audiovisual o que o ocupa. No ano 2006, Jonathan Ross un presentador da radio e televisión da BBC que gañaba 18 millóns de libras por tres anos de traballo, entrevistou a David Cameron, daquela líder do partido conservador e despois primeiro ministro da Gran Bretaña. Na conversa, despois dunhas preguntas de achegamento, Mr Ross preguntoulle a Cameron que idade tiña cando M. Thatcher chegou ao poder por vez primeira. Doce ou trece anos, respondeu Cameron. Ross comentou entón que nesa idade un adolescente comeza a ollar con interese ás mulleres atractivas e que pensaba que se cadra, Cameron puido ver a Thatcher dunha maneira carnal, como unha muller. Cameron responde cun “non” que foi seguido dunha nova pregunta de Ross: But did you or did you not have a wank thinking of Mrs Thatcher?. É dicir, e traducido de maneira moito menos obscena que na pregunta orixinal, Mr Ross preguntáballe a Cameron si se masturbara pensando en Mrs Thatcher.

Este mesmo Ross, non satisfeito aínda, no ano 2008 facendo parella co comediante Russel Brand, telefonou a Andrew Sachs, un actor de 78 anos que facía daquela o papel de Manuel, un camareiro español nunha serie británica de sona. Sachs non estaba na casa polo que saltou o contestador automático do seu teléfono así que os dous entrevistadores deixaron uns cantos saúdos informais e bromas na gravación e despois de socato Ross dixo: He (Brand) fucked your grand-daughter. Fixo un pouso, votouse a rir e engadiu: Síntoo. Pídolle desculpas. Estaba excitado.... Brand pola súa beira dixo que el non tiña nada que ver con Georgina (o nome da neta de Sachs) para engadir que revelara o seu nome por descoido o que o delataba. Entón os dous discutiron se estas revelacións podían provocar que Sachs se aforcara

A carta fundacional da BBC, que é unha entidade pública sen ánimo de lucro, asegura ter como guía a excelencia cultural. Dalrymple pregúntase se a vulgaridade e a obscenidade de Mr Ross é o que os directivos da BBC entenden por excelencia cultural. Mesmo en España onde o telelixo campa sen pouso,  custa imaxinar un presentador preguntándolle a Rajoy se cando tiña 12 ou 13 anos  facía “pallas”(“wank”) pensando en ...(poñan a política que se lles ocurra)... Non é imaxinable entre nós unha pregunta como esa e quen a fixera tería que asumir unhas consecuencias graves. Para Mr Ross esas consecuencias non foron moi alá. Suspendérono por tres meses na BBC pero tivo en internet e nos xornais máis defensores que acusadores e os dirixentes da BBC desculparon ou xustificaron o acontecido afirmando que se trataba de entreter e que a cousa non era tan grave. É dicir, que o fin, entreter, xustificaba a vulgaridade, obscenidade e indignidade do sucedido. Este tipo de sucesos son os que levan a Dalrymple a confirmar a degradación masiva da cultura do seu país. 

Nun apunte establece  Dalrymple unha diferenza tan importante como sutil que vale para Blair e para calquera gobernante. Cando Tony Blair deixou o cargo de primeiro ministro dixo que sempre fixera o que el pensaba que era o correcto; debeu dicir, na opinión de Dalrymple, que el sempre pensou que o que fixera era o correcto

Dalrymple casado cunha muller francesa, tomou hai pouco a decisión de ir vivir a Francia o que non deixa de ser unha decisión acaída se un le o seu diagnóstico da vida británica de hoxe en día pero agás a comida, o viño, e algúns outros costumes franceses, o que vai atopar alí se lle facemos caso aos libros publicados por un xornalista coma el que ten ideas moi semellantes ás súas,  non vai ser moi diferente do que tiña en Gran Bretaña. Tres libros de Jean Sévillia, Le Terrorisme Intelectual, Historiquement Correct e Moralmente Correct, retratan unha sociedade francesa nos eidos da ensinanza, familia, vandalismo, que son copias case exactas do que Dalrymple describe para Inglaterra. Os dous apóñenlle ás ideas de Rousseau seren o responsable das  desfeitas que levaron ao fracaso actual  da ensinanza, da xustiza, da pedagoxía e da conducta de novos e maiores.Un de cada dous nenos nace fóra do matrimonio; un de cada dous matrimonios en París e  grandes cidades termina en divorcio (un de cada tres no rural e nas cidades pequenas e medias  de provincias); un fogar de cada seis é monoparental; un francés de cada tres vive só; un “idoso” como din os portugueses, e dicir, un vello de cada cinco, pasa o día enteiro sen falar con ninguén;   

Os dous son críticos cos excesos do  estado do benestar. Sévillia tamén emprega casos concretos. Tierry, preto dos 50 anos, traballou 31 meses en 24 anos. O resto do tempo, foi un farniente rémuneré como el mesmo afirma. Non se sente culpable. Cumpre a lexislación vixente e foi esta lexislación a que lle concedeu un piso protexido e diñeiro de abondo para mercar un Alfa Romeo. Vive a custa dos contribuíntes dende hai moitos anos. O exemplo mostra as derivas da asistencia social. Escribe Sévillia en frase moi semellante á de Dalrymple: Concebido para paliar as situacións excepcionais o sistema converteuse en fonte de ingresos ordinarios para moitos individuos que se senten cómodos sen traballar…Ideas como as de Dalrymple ou Sévillia son as de Gunnar Heinsohn, un sociólogo alemán que pronostica o colapso do estado de benestar en Europa que relaciona co youth bulge, o exceso de homes novos nos países que emigran a Europa e o envellecemento da poboación autóctona europea. 

 Nin Dalrymple ni Sévillia chegan á criticas como a que fixo hai pouco nunha entrevista no xornal dixital  JotDown, Sánchez Dragó: el Estado del Bienestar?... Era algo sostenible a corto plazo, dentro de ciertos niveles, mientras no se produjera el fenómeno de la inmigración. Pero en el mundo actual el Estado del Bienestar no es posible. El Estado del Bienestar significa holgazanería, hedonismo y falsa solidaridad. Consiste en que medio país viva a costa del otro medio, como las cigarras. A mí me llama mucho la atención que cuando voy a Japón o a otro sitios y digo que soy español, una de las respuestas más frecuentes que suscita mi declaración es: “ah, viene usted de esa parte del mundo donde la gente vive sin trabajar”. Y es verdad, así que no creo que los chinos tengan el menor interés en imitar el Estado del Bienestar. El Estado que yo propugnaría es el Estado de la responsabilidad...

    Darlymple ten moitos asuntos que espertan o seu interese e que veñen e van como arroutadas que se manteñen uns cantos meses e despois esmorecen, velaí, que non sexa doado tirar unha idea xeral que poida definir a súa obra. No preface do seu libro Our Culture, what´s left of it, que poderíamos traducir como, O que queda da nosa cultura, hai algúns apuntes. Darlympe sabe que unha das grandes leccións do século XX é que, a civilización é fraxil, que a esperanza nun porvir con menos pobreza, máis saúde e máis feliz, ten as súas eivas e que, o progreso conseguido pode perderse. Os máis civilizados pobos do mundo foron quen de cometer as máis grandes matanzas (nazismo, comunismo,) e moitas das desfeitas do século XX poden entenderse como revoltas contra a civilización mesma como moi ben sabía o Freud de O Porvir dunha ilusión e O malestar na cultura. Foi o caso dos kemeres camboianos, do xenocido ruandés, da revolución cultural chinesa ou do “noso” Macías en Guinea Ecuatorial que, como os cambodianos, asasinaba mesmo a quen levara lentes ou un libro, nun país que no tempo da independencia tiña unha tasa de alfebetización semellante á española. Para Darlympe, as fronteiras entre a civilización e a barbarie non se manteñen en pé por si mesmas senón que cómpre moitas veces mantelas e defendelas. Hoxe, moitos intelectuais “progresistas” atacan as regras sociais tradicionais sen se preguntar cales son as consecuencias da súa posible desaparición. Eses ataques poden ser virtudes ou vicios, dependendo do que se ataque, pero ese xeito de razonar matizado non é o que atoparemos nos intelectuais para os que derrubar tabúes, sexan os que sexan, é o que importa. Para Darlympe, hai moito que criticar na sociedade mais, para que a civilización se manteña, cómpre tanto a conservación como o cambio. Máis cedo ou máis tarde, este tipo de ideas espalladas polos intelectuais van facendo o seu camiño ata chegar a toda a sociedade, velaí que Darlympe, estea moi atento ao que din e como o din, estes lexisladores ideolóxicos do mundo que son hoxe os novelistas, dramaturgos, directores de cine, xornalistas, artistas e mesmo cantantes pop, para revelar a faciana oculta do que predican.
    A nai de Dalrymple chegou a Gran Bretaña a finais dos anos trinta do pasado século fuxindo da Alemaña nazi. Atopou unha xente acolledora, coas súas eivas, pero que ela atopaba admirable. O carácter británico que a nai admiraba (britishness), era daquela un concepto cultural, non racial ou biolóxico, unha tradición de tolerancia, compromiso, civilidade, reserva de cabaleiro, respecto pola privacidade e individualidade. Os británicos eran xentes autocontroladas, respectuosas da lei, tolerantes cos excéntricos, cunha fonda visión irónica da vida que os levaba a rirse de si mesmos. A flema británica, o humor inglés, o fair play, (o xogo limpo), os bobbys, policías sen armas, eran os trazos culturais que definían a vida cotiá británica daqueles tempos que foron recollidos por escritores como André Maurois ou satirizados cunha miga de reverencia por Ionesco que, na súa obra A cantante calva describe unha escena na que unha parella nun “dinner party” despois de falar de banalidades moito tempo decátanse de que son un matrimonio e levan anos vivindo xuntos. Tampouco os Monty Phyton foron alleos a estas sátiras. Nun dos seus filmes, O sentido da vida, Perkins, un oficial británico que esperta pola mañá sen unha perna nunha tenda de campaña en Sudáfrica, mentres fóra soldados e zulús mátanse entre si, lee ensumido mentres responde lacónicamente ás preguntas sobre a súa perna que lle fan os oficiais superiores e o médico. ¿Cómo aconteceu?- Oh non sei señor. Espertei e tiña un calcetín de máis- ¿Dóelle?- Non. Teño un pouco de pruído…Todos eles compórtanse como se nada pasara entre os berros da loita e as frechas e as lanzas que entran na tenda de campaña mentres desbotan a posibilidade de que fora, non un virus, senón un tigre..¿Un tigre en África?...
    Sesenta anos máis tarde, preto da súa morte, a opinión da nai de Dalrymple mudara e agora pensaba que os británicos eran túzaros e deshonestos entre outros moitos defectos. Dende os anos 50 a cultura e o carácter británico comezou a mudar e devagar o autocontrol e a flema volveuse xustamente o contrario. Agora era a extravagancia dos xestos, as expresións vehementes, as arroutadas, e a desinhibición o que era apreciado. Neses tempos de mudanza Gran Bretaña estaba perdendo o seu imperio ultramarino e comezando a recibir xentes en grande número das antigas colonias. Estaba pasando a ser unha sociedade multicultural e os costumes das clases altas foron esvaecendo devagar mentres costumes de alén mar apareceron nas rúas británicas para quedarse e eses costumes non tiñan moita semellanza coa flema británica supostamente tradicional. Algúns eran costumes máis “quentes” e non sei se foi esa presenza quente o que mudou os costumes pois Dalrymple constata o cambio pero non cita ninguna fonte posible do mesmo.
    Esta sentimentalidade pública, herdeira inesperada do tradicional autocontrol británico, é para Dalrymple, unha das responsables da situación actual de Gran Bretaña. A sentimentalidade ou sentimentalismo, non son os sentimentos. É a expresión pública e esaxerada dos sentimentos. Ten a súa fonte na idea romántica de que os sentimentos deben ser expresados e de que as paixóns e os desexos son inocentes, o que implica que deben ser satisfeitos de socato. Na idea moderna, o autocontrol é unha evidente sinal de represión o que non é boa cousa para a mentalidade de hoxe. A cortesía ou as maneiras axeitadas na mesa, deixan de ser obrigadas. Calquera que non exprese fortes sentimentos en público arrisca a ser aldraxado ou mal considerado. Hai anos que Barthes na súa viaxe ao Xapón, escribiu no Impere des signes que, en Occidente, a cortesía era considerada con sospeita, como sinal de hipocrisía. ¿ Por qué?, preguntábase, ¿un xeito informal de se relacionar cos outros é máis desexable que unha relación formal?. En Occidente a descortesía pousa sobre unha mitoloxía da persoa á que se lle apón un exterior social falso e un interior persoal verdadeiro velaí que, aquel que mostre indiferenza polo exterior social e se comporte de acordo co seu interior, aínda que sexa franco, brutal, sen censuras, é considerado con máis respecto.
    Os esposos McCan, os pais da nena Madeleine desaparecida no Algarve portugués, foron “condenados” pola prensa amarela británica porque no rebumbio emocional que tiveron que vivir non mostraron publicamente bágoas, nin berros senón que se mantiveron serenos. Tal autocontención emocional foi para esta prensa sospeitosa polo que foron atacados unha e outra vez.
    O sentimentalismo vai de seu coa demagoxia e o populismo e non só medra na Gran Bretaña. Daba noxo ver chorar ao vicepresidente de Venezuela, Maduro, mentres pedía que tamén chorasen os demais polo defunto Chávez ou escoitalo pronunciar eses discursos moi semellantes, se cadra, aos que Josep Pla, nada sentimental por certo, contaba do deputado Cordeiro nas cortes da II República: es el típico orador socialista…que domina todos los tópicos de la pornografía humanitaria y los trémolos más primarios del sentimentalismo. Maduro foi máis lonxe: afirmou sen vergoña, que un paxariño que rechouchíaba ao seu carón era o espírito de Chávez que viña aconsellalo sobre como gañar as eleccións. Unha coñecida militante antisistema do país, chora ás veces en público cando fala dos desafiuzamentos e un deputado galego, chora no Parlamento de noxo e carraxe e da puñadas perante o escano do presidente do goberno nunha arroutada emocional loada por moitos dos seus seguidores.
   Dalrymple, din algún críticos, ten razón cando lle apón a Rousseau a orixe da sentimentalidade. As ideas de que os homes nacen bos, que a disciplina é mala e as institucións son as corruptoras desa bondade natural, poden ser de Rousseau, pero o home que deixou aos seus catro fillos no hospicio cando naceron, ademais de paranoico, non era moi sentimental cos nenos. Rousseau aconsellaba que se un neno nos daba un golpe, "vostede debe devolvérllelo axiña e máis forte. Se racha a xanela da dormitorio déixea sen arranxar até que o vento frío lle provoque arreguizos e se volve rachala pécheo nun cuarto obscuro sen ningunha xanela…". Hoxe, o Rousseau destes consellos, o autor do Emilio, sería denunciado polos servizos sociais por abuso infantil e e tratado como un mostro polos xornais amarelos .
   O que fai da sentimentalidade algo moito peor que o emocionalismo é que, no seu cerne hai un tipo de fariseísmo. Pódese ter un sentimento calquera, mesmo unha preocupación apaixoada polos nenos, mesmo se os nenos son completamente descoñecidos para nós, pero expresar en público esa sentimentalidade vai na compaña dun sentimento de superioridade e ao tempo dun “xusto” odio contra todos aqueles que non mostran publicamente os mesmos sentimentos. Dalrymple di, que hai sempre algo coercitivo e intimidante na expresión pública da sentimentalidade...
A seguir